Cavia's & Gezondheid: Schimmel en Schurft

Schimmel en schurft zijn veel voorkomende aandoeningen van de huid bij cavia's. Helaas worden deze aandoeningen ook vaak verkeerd gediagnostiseerd, wat lijdt tot hele lange (verkeerde en dure) behandelingen en onnodig lijden van de cavia. 

In dit blog willen we jullie graag op weg helpen, om zo de juiste zorg te kunnen krijgen. Raadpleeg altijd wel een dierenarts en ga niet zelf "dokteren". Zoek een caviakundige dierenarts die weet waar ze het over hebben. Deze kan je vinden op Caviawijzer.

Schimmel

Wat is schimmel? 

Schimmel is een besmettelijke huidaandoening veroorzaakt door: schimmels. Het is niet alleen besmettelijk van cavia naar cavia maar ook van cavia naar mens, van mens naar cavia en weer van mens naar mens. Bij mensen ziet dit er uit als Ringworm (loop je dit op, neem dan contact op met je huisarts). 

Het is een netwerk van schimmeldraden die zich snel hechten aan het dier. Veel cavia's dragen schimmels bij zich, zonder symptomen te vertonen. Wanneer de cavia stress of een verminderde weerstand heeft kan het zijn dat er ineens symptomen ontstaan. Een klassiek voorbeeld hiervoor is de introductie van een nieuwe cavia in de groep. Zowel de nieuwe cavia als de cavia's die er al waren kunnen dan schimmel krijgen.

Schimmel is hardnekkig en kruipt ook in kiertjes en gaatjes in hout. Daarom is het belangrijk om ook het hok en de huisjes te behandelen. Zo voorkom je dat het steeds terug komt. 

Kan je het voorkomen?

Schimmel is bijna niet te voorkomen. Het kan zo ineens ontstaan omdat een cavia het bij zich draagt en het ineens tot uiting komt. 

Symptomen

Kale plekken, vaak met witte schilveringen. De haren kunnen in plukjes loslaten en het kan erg jeuken. Het komt veel voor rond de oogjes, oortjes en neus, maar ook op de rest van het lichaam kunnen plekken ontstaan. 

Diagnose 

Een cavia-kundige dierenarts kan vaak met het oog het verschil tussen schurft en schimmel zien. Bij twijfel, of om het echt zeker te weten, kan er een zogenaamd "tandenborstelmonster" genomen worden. Dit monster wordt dan op kweek gezet (opgestuurd voor PCR), om zo zeker te weten of het echt schimmel is.

Behandeling van de cavia
Voor en na dat je de cavia aanraakt is het een vereiste altijd de handen goed te ontsmetten. Dit doe je door je handen goed te wassen met zeep. Het voorkomt besmetting van cavia naar mens, maar ook van één cavia naar een andere cavia. 

Omdat het zo besmettelijk is en cavia's het kunnen dragen zonder symptomen te ontwikkelen, is het belangrijk om alle cavia's in dezelfde groep te behandelen. Ook al hebben ze geen symptomen. 

Schimmel behandel je met Imaverol of Malaceb, eventueel kunnen plekken extra behandeld worden met anti-schimmel crème. 

• Imaverol is een in water verdunbare vloeistof waarmee vervolgens de cavia wordt ingesmeerd. De vloeistof moet dan intrekken en hoeft niet uitgespoeld te worden. Belangrijk is dus ook dat de cavia warm zit tot hij opgedroogd is. De behandeling wordt iedere 4 dagen herhaald tot dat een totaal van 4-5 behandelingen is bereikt. 
• Malaceb is een shampoo, de cavia moet worden nat gemaakt, ingesmeerd en dan moet de shampoo 10 minuten intrekken. Vervolgens kan de shampoo uitgespoeld worden en de cavia afgedroogd. Hou ook hierbij in de gaten dat de cavia het warm genoeg heeft. De behandeling wordt 2x in de week herhaald gedurende 3-4 weken. 
• Anti-schimmel crème behandeld de hardnekkige plekken. Dit is niet altijd genoeg als alleenstaand middel en moet vaak gecombineerd worden met één van bovenstaande behandelingen. Het kan soms genoeg zijn bij kleine plekjes of kleine groepen, bijv. 2 cavia's. Niet alle cavia's reageren goed op de crème, sommigen krijgen er een geïrriteerde en rode huid van. Test het dus altijd één keer uit en let goed op eventuele reactie.

Om de plekken te verzachten kan honingzalf gesmeerd worden. Dit beschermt tegen bacteriën, verzacht en bevorderd de genezing. 

Als de cavia echt te veel jeuk heeft en zichzelf helemaal kaal/open krabt, of zelfs een stuip-aanval krijgt van het krabben, kan het verstandig zijn om de cavia een sokje om te doen. Zo kunnen de nagels met het krabben geen schade meer aanrichten. Dit is gelukkig alleen in uiterst extreme gevallen noodzakelijk. 

Behandeling van het hok

Het hok en de huisjes behandel je met water en een flinke scheut chloor. Alleen chloor haalt de schimmelsporen weg en voorkomt dus dat de schimmel terugkeert. Het is belangrijk om iedere keer bij het behandelen van de cavia's ook het hok/huisjes te behandelen. Om het werk wat te minderen zouden plastic huisjes gebruikt kunnen worden deze kunnen gewoon gewassen worden met heet water. 

Schurft

Wat is schurft? 

Schurft ontstaat door de schurftmijt. Schurftmijten kunnen overgaan van de ene cavia op de andere cavia. Ook schurft is dus besmettelijk, maar niet voor mensen. Symptomen ontstaan vaak bij de cavia met de laagste weerstand, maar uiteindelijk kunnen dus alle cavia's in een groep het krijgen. 

Kan je het voorkomen?

Schurftmijten komen vaak op je cavia terecht via het hooi, de bodembedekking of via een nieuwe cavia. Je zou het hooi en de bodembedekking een nachtje in de vriezer kunnen leggen, maar ook dit dood niet altijd alle mijten. Het is bijna niet te voorkomen. Een nieuwe cavia zou je wel preventief kunnen behandelen, zodat de mijten niet bij andere cavia's terecht komen.

Symptomen

Jeuk en heel veel krabben. Door het krabben ontstaan er kale plekken en later ook wondjes. Hier komen dan vaak dikke korsten op te zitten. Ook kan de huid droog overkomen, waardoor het wat schilferig er uit ziet. 

Diagnose 

Een cavia-kundige dierenarts kan vaak met het oog het verschil tussen schurft en schimmel zien. Bij twijfel, of om het echt zeker te weten, kan er een afschraapsel genomen worden. Die kan bekeken worden onder een microscoop, om zo zeker te weten wat het is. 

Behandeling van de cavia

Schurft wordt behandeld met de werkzame stoffen ivermectine en selamectine, selamectine (o.a. Stronghold) kan gedruppeld worden achter de oren van de cavia. Ivermectine wordt gegeven door middel van injecties, dit moet de dierenarts uitvoeren. Ivermectine is soms nodig als selamectine niet goed werkt of bij extreme gevallen. Dit kan gedruppeld worden achter de oren van de cavia. Deze behandeling wordt één keer in de week herhaald gedurende 3-4 weken. 

Om de plekken te verzachten kan honingzalf gesmeerd worden. Dit beschermt tegen bacteriën, verzacht en bevorderd de genezing. 

Als de cavia echt te veel jeuk heeft en zichzelf helemaal kaal/open krabt, of zelfs een stuip-aanval krijgt van het krabben, kan het verstandig zijn om de cavia een sokje om te doen. Zo kunnen de nagels met het krabben geen schade meer aanrichten. Dit is gelukkig alleen in uiterst extreme gevallen noodzakelijk. 

Behandeling van het hok

Het is verstandig om het hele hok te reinigen bij de start van de behandeling en bij de laatste behandeling. Dit houdt in: Alle bodembedekking vervangen, het hok reinigen met heet water en een (voor cavia's geschikte) allesreiniger. Daarbuiten moeten ook alle stoffen spullen gewassen worden, kijk hierbij altijd naar de wasvoorschriften, maar bij voorkeur op 60 graden. Houten huisjes zijn wat lastiger schoon te krijgen, deze zou je in kokend water kunnen leggen of in kunnen sprayen met een ivermectine spray (goed laten luchten!). 

We hopen jullie hiermee een duidelijker beeld te kunnen geven van beide huidproblemen. Heb je vragen, neem dan gerust contact op.

Dit blog is geschreven in overleg en met goedkeuring van Wendy Nooijen (Dierenkliniek Veenendaal). Desondanks kunnen er onjuistheden voorkomen door nieuwe inzichten of typefouten. Dit blog en de eigenaar van dit blog is niet verantwoordelijk voor eventuele schade die voorkomt uit het gebruik van informatie op deze website.